Ege ile Akdeniz’in buluşma noktası: Marmaris!

Akdeniz’in Türkiye ile Yunanistan arasında kalan kısmı Ege Denizi’dir. İki komşu böyle anarlar Akdeniz’in aralarında kalan bu bölümünü. Ege Denizi Çanakkale ve İstanbul Boğazları ile Karadeniz’e bağlanır. Türkiye hem Akdeniz’e hem de Ege’ye kıyıları olan bir büyük yarımada. “Ege denizi Akdeniz’in neresinde başlar ya da biter?” sorusunun cevabı Marmaris’tir. Marmaris ince uzun bir yarımada olarak Akdeniz’le Ege’yi ayırır. Zengin tarihi ve güzel doğası ile Marmaris Yarımadası bu coğrafi konumuyla her zaman Akdeniz Uygarlığı’nın önemli bir parçası oldu. Akdeniz Adaları ve Avrupa Anakarası’nın kıyıları ile Doğu Akdeniz arasındaki suyolu uygarlığın gelişmesinde büyük rol oynadı. Ticaret gemileri doğuya ya da batıya gidip dönebilmek için Ege’yi geçmeliydiler. Bunun en kısa ve güvenli yolu Anadolu’nun Ege kıyılarına ulaşmak veya bu kıyalardan demir alarak denize açılmaktı. Gerisi daha kolaydı. Ege kıyıları sayısız girinti ve çıkıntılarla, yani limanlarla doluydu. Sert rüzgarlara, fırtınalara karşı güvenli bir suyolu! Akdeniz, Karadeniz gibi çok balık veren bir deniz değildi. Hiçbir zaman böyle olmadı.

Mehmet OKTAY 

Mehmet OKTAY 1979 Marmaris doğumludur. İlk, ortaokul ve lise öğrenimini Marmaris’te tamamladı. İngiltere Oxford’ta İngilizce dil eğitimi aldı. İş hayatına turizm sektöründe başlamıştır. 

2001 yılında CHP gençlik kollarında başlayan siyasi hayatı, 2003 yılında Marmaris gençlik kolları başkanlığı ve 2011-2014 yılları arasında ilçe başkanlığı görevlerini üstlenerek devam etti. 

2014 yılında yapılan yerel seçimlerde, Marmaris Belediye Meclisi ve Muğla Büyükşehir Belediye Meclisi üyesi seçildi. 

Muğla Büyükşehir Belediye’sinin yeniden yapılanmasında etkin görev alan OKTAY , dört yıl boyunca Büyükşehir Belediyesi Encümen Üyeliği ve komisyon başkanlığı görevini sürdürmüştür. 

2019 yerel seçimlerinde Marmaris Belediye Başkanı seçilmiştir.

Bir zamanlar Marmaris

MÖ 3000 Karia kenti Physkos’un ilk kent surları yapılıyor. Physkos kalıntıları Marmaris Beldibi’nin kuzeydoğu yamaçlarında Asartepe’de izlenebilir. 

MÖ 7.YY Loryma antik kenti (bugün Sömbeki körfezi, Bozukkale, Taşlıca bölgesinde) kuruluyor. 

MÖ 546 Bölgede Pers egemenliği başlıyor. 

MÖ 334 Büyük İskender bölgeyi işgal ediyor. 

MÖ 323 İskender ölüyor. Bölge Bergama Krallığı’nın egemenliğine giriyor. 

MÖ 133 Bölgede Roma egemenliği. 

MS 395 Bizans döneminin başlangıcı 

MS 7. YY Arap akınları. Çoğu kent bu akınlar sonucunda yakılıp yıkıldı. 

1290 Menteşe Beyliği dönemi. 

1300’lü yıllarda Marmaris büyük bir liman kasabası oluyor.

1451 Bölgede Osmanlı hakimiyeti başlıyor. 

1522 Osmanlı imparatoru Kanuni Sultan Süleyman, Rodos seferine çıkıyor ve 10.000 kişilik ordusuyla Marmaris’e geliyor. Rodos seferi dönüşünde bugünkü Marmaris Kalesi Sultan Süleyman tarafından yaptırılıyor. 

1867 Marmaris, Muğla iline bağlı ilçe oluyor ve kaymakam atanıyor. 

1913 1. Dünya Savaşı’nda bir Alman zırhlısı Marmaris limanına sığınıyor. 

1914 Fransız donanması Marmaris Kalesi’ni topa tutuyor ve büyük tahribat meydana geliyor. 

1919 Sevr Anlaşmasına dayanarak İtalya ve Yunanistan aralarında anlaşıyor ve İtalyanlar bölgeyi işgal ediyorlar. 

1922 22 Temmuz‘da İtalyan askerleri Marmaris’ten ayrılıyor ve Marmaris kurtuluyor.

Marmaris ilçe sınırları içinde yer alan antik kentler şöyle sıralanabilir: Physkos (Beldibi, Asartepe), Amos (Hisarönü, Turunç), Bybassos (Hisarönü), Kastabos (Hisarönü), Syrna (Bayır), Larymna (Bozburun), Thyssanos (Söğüt), Phoenix (Taşlıca), Loryma (Bozukkale), Kasara (Serçe limanı), Kedrai (Sedir adası), Euthena ve Amnistos (Karacasöğüt), Physkos dahil tüm kentler, küçük Karia kentleri. Kedrai daha gelişkince. Ama diğerlerinin neredeyse tamamından bugüne ulaşan kalıntılar kale ve sur parçalarından öteye geçmiyor.

Physkos: yörede ilk yerleşimin İÖ 3400 yıllarına kadar uzandığına dair izler biliniyor. Antik Caria bölgesinin bu önemli liman kentinin kalıntıları Marmaris şehir merkezinin kuzeyindeki Asartepe’de görülüyor. Ancak akropol üzerinde sur duvarları günümüze ulaşabildi. 

Loryma: (Bozukkale) Bozburun yarımadasının güneybatı ucundaki Bozuk Koyu’nda kurulmuştu. Koya hakim oldukça geniş alana dağılmış kalıntılardan günümüze ulaşan en etkileyici yapı Burunbaşı üzerinde bulunan iyi korunmuş kaledir. Dokuz dikdörtgen kulesi vardı. Bugün kuzeydeki çıkma kule görülebilmektedir. Kalıntılara ulaşmak için en iyi yol denizden ve tekneyle. Bozukkale limanı Mavi yolculuk tekneleri ve yatların önemli bir durak noktası. Karadan ulaşmak için Taşlıca’dan yürümek gerekiyor.

Kedrai: Gökova Körfezi’ndeki Sedir Adası antik Kedrai kenti ve ünlü Kleopatra Plajı ile tanınıyor. Kedrai bir Karia kentiydi, sonra Rodos’a bağlandı. Kedrai “sedirler” (sedir ağacı) anlamına geliyor. Rodos Karşıyakası’nın en önemli yerleşimlerinden biri olan Kedrai, surlarla kuşatılmıştı. Kule ve duvarları kıyıda izlenebilen kentin orta kesiminde Dor düzenindeki Apollon tapınağından bugüne ancak temelleri ulaşabilmiş. Agora, çeşitli yapı kalıntıları ve kent nekropolünün yanısıra, adanın doğu kesiminde ise yüzü kuzeye bakan ve oldukça iyi durumda tiyatrosu var.

Amos: (Turunç-Kumlubük) Turunç’un yakınında, Kumlubük koyunun kuzeybatısında bir tepe üstünde yer alan antik yerleşimden tiyatro, tapınak ve bazı heykel kaideleri görülebiliyor. Kent bir surla çevriliydi. Tiyatrosu oldukça iyi durumda. Oturma yerleri, yan duvar ve sahne evinin üç odasını ayırt etmek mümkün.

Hydas: (Selimiye) Bozburun Yarımadası’nın kuzeyindeki Selimiye koyunda (Kamışlı Koy) kurulmuştur. Kentte sur kalıntıları, kare planlı bir mezar anıtı yer alıyor. Hydas’a 3 km. uzaklıkta, sahilde bir gözetleme burcu ve bu burç üzerinde birkaç mezar var.

Erine: (Hisarönü) Marmaris-Datça yolunun 20. km.sinde güneye Bozburun yönüne dönüldüğünde 2 km.lik asfalt yolla Hisarönü köyüne ulaşılmaktadır. Antik ören yerine buradan 3 km.lik orman yolu ile gidilir. Erine’de, Roma dönemine ait kalıntılar bulunmaktadır.

Castabus: (Pazarlık) Bu antik ören yerine ve Hisarlık Köyü yakınlarındaki kutsal yere Hisarönü ovasından bir saatlik tırmanışla ulaşılabilir. Tapınak bir platformun üzerinde yer alır. İÖ 4. yüzyıldan kalma Ion düzenindeki yapı ayrıca Dor öğeleri de taşımaktadır. Platform üzerinde tapınak temeli görülebilir. Platformu destekleyen göz alıcı duvarlar günümüze kadar varlığını sürdürebilmişlerdir. Güneydeki alanda yer alan yıkık tiyatro, tapınakla birlikte bölgede tanımlanabilen tek yapıdır. 

Thyssanos: (Söğüt) Söğüt köyünün 1 km güneybatısında, okulun biraz arkasındaki tepecik üzerinde Thyssanos yerleşimi kalıntıları vardır. Kazı yapılmamış antik yerleşimde kalıntılar birkaç duvar parçasından, temel izlerinden ve tepenin arka yüzündeki duvar kalıntılarından ibaret.

Phoinix: (Taşlıca) Bir Karya kenti olan Phoinix’in kalıntıları Taşlıca’nın 4 km dışında, Asar tepesi üzerinde ve çevresindedir. Köy ile antik yerleşim arasında, muhtemelen antik döneme ait patika yolda önce mezarlarla karşılaşılır. Taşlıca ile Asar tepenin aşağı yukarı ortalarında, çukurda kentin agorası, tepeye çıkarken oldukça iyi durumdaki bir yapı kalıntısı ve ardından kentin ana nekropolisi (mezarlar) görülür. Kentin akropolisi Asartepe’dedir. Tepede kalıntılardan çok, çevreye hakim manzara çekicidir.

Bybassos: Bugünkü Orhaniye köyü kalıntıların bulunduğu tepenin yamacına kurulmuştur. Kentin sur kalıntıları orman içinde dağınık bir arazide görülebiliyor. Orhaniye koyundaki küçük ada üzerinde kale kalıntıları var.

Euthenna: (Altınsivrisi/Karacasöğüt) Rodos kentciği. Bugüne ulaşan kalıntılar Karacasöğüt köyünün yaklaşık 2 km güneydoğusunda Altınsivrisi tepesinde. Tepeye yaklaştıkça kent nekropolisi, biraz yukarılarda çeşitli sur kalıntıları, kaya mezarları ve sarnıçlarla karşılaşılacaktır. 

Amnistos: (Karacasöğüt) Karacasöğüt yakınlarında bir başka antik kent daha var. Amnistos antik kenti kalıntıları köyün yakınındaki bir burun üzerinde. Kentten bugüne sur kalıntıları, deniz kıyısında eski liman duvarı ulaşmış.